Na początek trochę historii. Parafia w Pręgowie uznawana jest za jedną z pierwszych na
pomorzu. Pierwsze pisemne wzmianki, które mówią o Pręgowie jako wsi kościelnej,
pochodzą z 1323 r. W 1396 r, wielki mistrz krzyżacki Konrad von Jungingen,
podarował wieś gdańskim brygidkom, które wyposażyły kościół i zadbały o jego
wystrój, co potwierdzają gotyckie freski. W 1593 r. świątynia była filią
gdańskiego kościoła Najświętszej Marii Panny, a w latach 1683-1859 należała do
Kaplicy Królewskiej. Na końcu stała się siedzibą samodzielnej parafii.
Kościół pod wezwaniem Bożego Ciała w Pręgowie, został
wybudowany przez zakon krzyżacki w XIV wieku. Ściany kościoła zostały zbudowane
z polnego kamienia, a szczyty i okola okien z cegły. Wieża kościoła została
dobudowana w 1739 z muru pruskiego. Ze względu na swój zabytkowy charakter,
kościół jest cały czas remontowany. Na szczególną uwagę zasługują odkryte
wewnątrz kościoła gotyckie freski m. in. Veraikon (twarz Chrystusa z chusty św.
Weroniki) oraz sceny z Wielkiego Tygodnia.
Największy fresk, o tematyce Sądu
Ostatecznego, ma aż 10 m długości i 4 metry wysokości.
Natomiast najstarszym zabytkiem w kościele są
tzw. Zacheusze – namalowane symbole krzyża. Również niektóre elementy
wyposażenia mają zabytkowy charakter m.in. ambona, barokowy ołtarz oraz ławki w
prezbiterium ze scenami z Arki Noego. W podziemiach kościoła odkryto krypty, w
których spoczywają niezidentyfikowane szczątki, a przy kościele znajdują się
pozostałości cmentarza ewangelickiego. Kościół w Pręgowie został wpisany na
listę zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa pod numerem: 217 z 6.08.1962.
Kościół z zewnątrz można obejrzeć codziennie, najpiękniej jednak prezentuje się
wieczorem w blasku oświetlenia LED.
Wnętrze kościoła wraz z wspomnianymi
freskami można podziwiać na każdej mszy świętej. Porządek mszy świętych można
znaleźć na stronie internetowej parafii Pręgowo. Więcej ciekawych i cennych informacji o freskach
można znaleźć również w ulotce informacyjnej pod adresem:
http://trzykrajobrazy.pl/wp-content/uploads/2012/09/Ulotka_promocyjna-freski_w_kosciele_w_Pregowie.pdf
Wspominając o kościele w Pręgowie, nie można zapominać o tzw. Popówkach (Popowken). Jest to dawna, 215-sto hektarowa posiadłość, kiedyś należąca do rodziny Czapielskich, która na początku XIX
wieku została przekazana probostwu w Pręgowie. W połowie XIX wieku posiadłość liczyła już 352 hektary,
z czego 228 stanowiły użytki rolne. W skład majątku wchodził duży
budynek mieszkalny (50x35 metrów), dwie ogromne stodoły (jedna 150 metrów,
druga niespełna 100 metrów długości) oraz stajnia i obora. Księża bardzo dbali
o majątek na Popówkach, gdyż przynosił im znaczne dochody. Na
dzisiejszych mapach nie znajdzie się już Popówek, są zaznaczone jedynie na
starych poniemieckich mapach.
Na początku XX wieku majątek zaczął popadać w ruinę.
Dotyczyło to głównie zabudowań. W 1927 roku został gruntownie odbudowany
kosztem 1500 guldenów. Niestety ze względu na usytuowanie na górze, Popówki stanowiły świetną bazę
do ostrzału, dlatego też prawdopodobnie znajdowały się tam stanowiska ogniowe, przez co w wyniku działań wojennych, w drugiej dekadzie marca 1945 roku legły w gruzach. Dziś można tam znaleźć tylko resztki cegieł i kamienie. Po
wojnie majątek został upaństwowiony, a w latach 80 po latach
gospodarowania tu przez PGR Bielkowo, został sprzedany. Dziś prawdopodobnie cały
ten obszar należy do prywatnego właściciela.
Dawnej świetności Popówek można jedynie domyślać się
spacerując po starym sadzie, czy klonowej alei. Kiedyś, jeszcze jako dziecko, słyszałam legendę, że w stawku na Popówkach
ukryty jest czołg, albo rozbity samolot z czasów wojny :)
Popówki znajdują się około 1,5 km od centrum Pręgowa.
Spoglądając na mapę, majątek ten znajduje się na wzniesieniu po między
Pręgowem, Ostóżkami i Babimdołem.
Z Pręgowa do Babiegodołu prowadzi droga, którą
można dojść na Popówki, początkowo jest bruk przez las, który potem przechodzi
w drogę polną. Stara aleja, w niewielkim wąwozie jest już zarośnięta, ale można
przejść wzdłuż niej brzegiem pola, albo drogą polną kierując się na rozwidleniu
w prawo. Gdy dojdzie się do starych wysokich drzew, to już wiadomo, że jest się
na Popówkach, znakiem rozpoznawalnych jest również przydrożna kapliczka z Matką Boską. Zachęcam
do spacerów w to historyczne miejsce, gdyż rozpościera się stamtąd przepiękny
widok na okolicę.
http://www.pregowo-parafia.net/
http://turystyczny.powiat-gdanski.pl/?p=232
http://magazynkaszuby.pl/atrakcje/pregowo-jedna-pierwszych-parafii-pomorzu-gdanskim/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Pr%C4%99gowo_(wojew%C3%B3dztwo_pomorskie)
http://pomorskie.naszemiasto.pl/artykul/pregowo-parafia-bozego-ciala-jedna-z-najstarszych-na-pomorzu,256215,art,t,id,tm.html
http://trzykrajobrazy.pl/wp-content/uploads/2012/09/Ulotka_promocyjna-freski_w_kosciele_w_Pregowie.pdf
http://www.nakole.net/w_20161113.php
Komentarze
Publikowanie komentarza